Người đại diện theo pháp luật doanh nghiệp là gì?

Người đại diện theo pháp luật là khai niệm mà bất kỳ ai đang chuẩn bị thành lập công ty hoặc đang là chủ doanh nghiệp thắc mắc, vậy người đại diện trong doanh nghiệp là ai? điều kiện để làm người đại diện như thế nào? cùng Luật Thiên Bình tìm hiểu nhé!

Người đại diện theo pháp luật là gì?

Theo Điều 12 của Luật Doanh nghiệp 2020, “Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp. đại diện cho doanh nghiệp trong các trường hợp như người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.”

Người đại diện theo pháp luật của từng loại hình doanh nghiệp

Công ty TNHH 1 thành viên

Người đại diện theo pháp luật của công ty TNHH 1 thành viên là cá nhân được chỉ định để đại diện cho công ty, thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho công ty trước pháp luật.

Theo khoản 3 Điều 79 Luật Doanh nghiệp 2020:

• • Nếu công ty TNHH 1 TV do một tổ chức làm chủ sở hữu, người đại diện theo pháp luật có thể là Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc, trừ khi Điều lệ công ty có quy định khác.
  • Đối với công ty TNHH 1 TV do cá nhân làm chủ sở hữu, người đại diện theo pháp luật thường là Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc trừ khi Điều lệ công ty quy định khác.

Công ty TNHH 2 thành viên trở lên

Người đại diện theo pháp luật của công ty TNHH 2 thành viên quy định khoản 3 Điều 54 Luật doanh nghiệp 2020 có thể là người giữ một trong các chức danh sau:

• • Chủ tịch Hội đồng thành viên
  • Giám đốc hoặc Tổng giám đốc

Nếu Điều lệ công ty không quy định cụ thể, thì mặc định Chủ tịch Hội đồng thành viên sẽ là người đại diện theo pháp luật của công ty.

Người này có trách nhiệm đại diện cho công ty trong mọi giao dịch pháp lý và quản lý hoạt động hàng ngày của công ty.

Công ty cổ phần

Người đại diện theo pháp luật của công ty cổ phần quy định tại khoản 2 Điều 137 Luật doanh nghiệp 2020 có thể là:

• • Chủ tịch Hội đồng quản trị
  • Giám đốc hoặc Tổng giám đốc

Nếu Điều lệ công ty không quy định khác, thì Chủ tịch Hội đồng quản trị sẽ là người đại diện theo pháp luật của công ty.

Trường hợp công ty có hơn một người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc đương nhiên là người đại diện pháp luật của công ty.

Người này có trách nhiệm đại diện cho công ty trong mọi giao dịch pháp lý và quản lý hoạt động hàng ngày của công ty.

Công ty hợp danh

Người đại diện theo pháp luật của công ty hợp danh quy định tại khoản 1 Điều 184 Luật doanh nghiệp 2020 là các thành viên hợp danh.

Ngoài ra, trong một số trường hợp cụ thể, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc có thể được ủy quyền làm người đại diện  pháp luật cho công ty hợp danh trong các vụ việc dân sự.

Người đại diện doanh nghiệp tư nhân

Theo quy định khoản 3 Điều 190 Luật doanh nghiệp 2020 Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp tư nhân là chủ doanh nghiệp tư nhân.

Trong trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân không thể cư trú ở Việt Nam và xuất cảnh khỏi Việt Nam, phải ủy quyền bằng văn bản cho người khác thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật.

Người được ủy quyền sẽ thực hiện các quyền và nghĩa vụ này trong thời gian chủ doanh nghiệp không có mặt tại Việt Nam.

Điều kiện về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp

Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau:

• • Năng lực hành vi dân sự đầy đủ: Người đại diện phải là người thành niên từ đủ 18 tuổi trở lên và có khả năng thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự.
  • Không thuộc đối tượng bị cấm: Không bị cấm thành lập và quản lý doanh nghiệp theo quy định của khoản 2 Điều 17 Luật doanh nghiệp 2020, không bị cầm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định .
  • Cư trú tại Việt Nam: Người đại diện có thể người Việt Nam hoặc người nước ngoài nhưng phải cư trú tại Việt Nam.

Quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp

Nghĩa vụ của người đại diện pháp luật của doanh nghiệp

Nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp được quy định tại Điều 13 Luật doanh nghiệp 2020 như sau:

• • Người đại diện pháp luật của doanh nghiệp có trách nhiệm sau đây:
  • Thực hiện quyền và nghĩa vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp;
  • Trung thành với lợi ích của doanh nghiệp; không lạm dụng địa vị, chức vụ và sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh, tài sản khác của doanh nghiệp để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác;
  • Thông báo kịp thời, đầy đủ, chính xác cho doanh nghiệp về doanh nghiệp mà mình, người có liên quan của mình làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp theo quy định của Luật này.
  • Người đại diện pháp luật của doanh nghiệp chịu trách nhiệm cá nhân đối với thiệt hại cho doanh nghiệp do vi phạm trách nhiệm nêu trên

Quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật

• • Tổ chức thực hiện các nghị quyết của Chủ tịch công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị.
  • Quyết định các vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh hàng ngày của công ty.
  • Tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh và phương án đầu tư của công ty.
  • Ban hành quy chế quản lý nội bộ của công ty, trừ khi Điều lệ công ty có quy định khác.
  • Bổ nhiệm, miễn nhiệm, bãi nhiệm các chức danh quản lý trong công ty, trừ các chức danh thuộc thẩm quyền của Chủ tịch công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị.
  • Ký kết hợp đồng nhân danh công ty, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền của Chủ tịch công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị.
  • Kiến nghị phương án cơ cấu tổ chức công ty.
  • Trình báo cáo quyết toán tài chính hàng năm lên Chủ tịch công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị.
  • Kiến nghị phương án sử dụng lợi nhuận hoặc xử lý lỗ trong kinh doanh.
  • Tuyển dụng lao động.
  • Quyền và nghĩa vụ khác được quy định tại Điều lệ công ty, nghị quyết, quyết định của Hội đồng thành viên, hợp đồng lao động.

Lưu ý về người đại diện pháp luật của doanh nghiệp

• • Công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần có thể có một hoặc nhiều người đại diện pháp luật.
  • Điều lệ công ty quy định cụ thể số lượng, chức danh quản lý và quyền, nghĩa vụ của người đại diện pháp luật của doanh nghiệp.
  • Nếu công ty có nhiều hơn một người đại diện theo pháp luật thì Điều lệ công ty quy định cụ thể quyền, nghĩa vụ của từng người đại diện pháp luật.
  • Doanh nghiệp phải bảo đảm luôn có ít nhất một người đại diện pháp luật cư trú tại Việt Nam.
  • Khi doanh nghiệp chỉ còn lại một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam thì người này khi xuất cảnh khỏi Việt Nam phải ủy quyền bằng văn bản cho cá nhân khác cư trú tại Việt Nam thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.
  • Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn có hai thành viên, nếu có thành viên là cá nhân làm người đại diện theo pháp luật của công ty chết, mất tích, đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định  (nói chung bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi) thì thành viên còn lại đương nhiên làm người đại diện pháp luật của công ty.

Một số câu hỏi thường gặp về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp